Samenwerken aan de toekomst van het Noord-Hollandse erfgoed

Samenwerken aan de toekomst van het Noord-Hollandse erfgoed

“Toekomstgerichte vragen van mensen die elke dag met geschiedenis te maken hebben. Dat past goed bij de insteek die de provincie in 2016 in de cultuurnota heeft willen vastleggen”.

Dorine van Hoogstraten, coördinator Steunpunt bij MOOI Noord-Holland – 9 mei 2017

Het bevorderen van deskundigheid, het opbouwen en onderhouden van netwerken en het bieden van kennis en inspiratie: dat is wat het Steunpunt Monumenten & Archeologie officieel doet. Maar hoe werkt dat in de praktijk? We beantwoorden vrijwel dagelijks vragen van medewerkers van Noord-Hollandse gemeenten. We organiseren bijeenkomsten en publiceren over de omgevingswet, archeologie, landschap, monumenten en herbestemming. Maar het belangrijkst is volgens mij dat we mensen met elkaar in contact brengen die iets aan elkaar kunnen hebben. Door de nieuwe manier waarop het Steunpunt sinds 2017 is georganiseerd, is de groep deskundigen die de gemeenten kunnen ondersteunen gevarieerder geworden en gegroeid. Zodat gemeenten ons werkelijk álles kunnen vragen. Nou ja – bijna alles.

Hoe voorkomen we dat eigenaren hun historische pand snel gaan verbouwen als ze in de gaten krijgen dat we het als gemeentelijk monument willen gaan beschermen? Mag het kerkbestuur het orgel aan een andere kerk verkopen? Moeten we het beheer en de exploitatie van het grote monumentale complex in onze gemeente in dezelfde organisatie onderbrengen of juist scheiden? Een paar voorbeelden van vragen die we als Steunpunt Monumenten en Archeologie de laatste maanden hebben gekregen. Vragen die we per mail beantwoordden, of waar een kort ‘live’ gesprek voor nodig was om er wat dieper op in te kunnen gaan.

Het zijn toekomstgerichte vragen van mensen die elke dag met geschiedenis te maken hebben. Dat past goed bij de weg die de provincie in 2016 met de nieuwe cultuurnota is ingeslagen. De provincie staat een gebiedsgerichte aanpak voor met ruimte voor maatwerk, waarbij cultuurhistorie als uitgangspunt dient bij nieuwe ontwikkelingen. De nieuwe manier waarop het Steunpunt is ingevuld draagt er toe bij dat de focus van het provinciaal erfgoedbeleid komt te liggen op ontwikkeling op basis van behoud van cultuurhistorische waarden.

Het Steunpunt Monumenten en Archeologie bestaat al jaren: in de jaren negentig is er een bestuurlijke afspraak gemaakt tussen de provincies en het Rijk over de ondersteuning van gemeenten bij de decentralisatie van een groot deel van de erfgoedtaken. In elke provincie is dat Steunpunt verschillend georganiseerd. Anders dan in bijvoorbeeld Overijssel is er in Noord-Holland destijds niet voor gekozen om het Steunpunt te combineren met de organisatie die gemeenten adviseert over ruimtelijke kwaliteit. In Noord-Holland werd het Steunpunt toen ingericht als eigen organisatie, die later is opgegaan in de Cultuurcompagnie.

In 2016 gooide de provincie het roer om. Twee Noord-Hollandse organisaties werd verzocht één activiteitenplan op te stellen om gezamenlijk de taken van het Steunpunt Monumenten & Archeologie uit te gaan voeren. Op het gebied van archeologie zijn die taken komen te liggen bij Stichting NMF, die is gevestigd in Castricum: op een steenworp afstand van het Huis van Hilde. MOOI Noord-Holland kreeg de vraag om zich te richten op de vragen over monumenten en herbestemming. Zaken die over de transformatie van het cultuurlandschap en erfgoed in de Omgevingswet gaan worden door NMF en MOOI Noord-Holland gezamenlijk opgepakt, waarbij MOOI Noord-Holland gevraagd is het voortouw te nemen.

Na een intensieve opbouwfase is het Steunpunt inmiddels vol op stoom. Op de netwerkbijeenkomsten in Den Helder, Medemblik en Velsen is veel kennis uitgewisseld en voerden de deelnemers levendige discussies. Tijdens bijeenkomsten van het Erfgoedteam zijn actuele thema’s als na-isoleren van monumenten en de toekomst van wederopbouwwijken grondig besproken. En er staat nog veel meer op het programma. Samen met gemeenten gaan we ons inzetten om erfgoed goed in gemeentelijke omgevingsvisies en –plannen te verankeren en gaan we werken aan manieren om cultuurhistorie als basisvoorwaarde op te nemen bij de grote veranderingen die het landschap de komende jaren zal ondergaan. Er komt een glossy om archeologie op een positieve manier onder de aandacht te brengen, we organiseren een Dag van de Herbestemming, en ga zo maar door. Netwerk, verdieping, discussie: het Noord-Hollandse Steunpunt leeft.

Contact
Neem voor meer informatie of vragen contact op via het contactformulier.