Workshop Leidraad Landschap en Cultuurhistorie Hoogheemraadschap

Workshop Leidraad Landschap en Cultuurhistorie Hoogheemraadschap

Het Steunpunt Monumenten & Archeologie is er om de gemeenten van Noord-Holland te ondersteunen. Afgelopen tijd werden we door die gemeenten regelmatig om advies gevraagd met betrekking tot projecten van waterschappen/hoogheemraadschappen. Het ging daarbij om projecten op verschillende schaalniveaus, zoals dijkversterkingen en het dempen van sloten. De gemeenten hadden hierin een beoordelende rol en hadden weinig invloed op de planvorming. Die planvorming vond plaats binnen de muren van het hoogheemraadschap of waterschap. Reden genoeg om te proberen om door middel van een workshop landschap en cultuurhistorie onder de aandacht te brengen van de plannenmakers binnen deze organisaties. 

De workshop bij het hoogheemraadschap had daarom tot doel om de Leidraad Landschap en Cultuurhistorie van de provincie onder de aandacht te brengen van de watergerelateerde organisaties in Noord-Holland en bewustwording te creëren met betrekking tot ruimtelijke kwaliteit en erfgoed in het bijzonder.

De rol van landschap en cultuurhistorie binnen het HHNK

Gerda Quak (directeur bedrijfsvoering HHNK) ging in een vraaggesprek met de dagvoorzitter (Jef Mühren) in op de rol van het Hoogheemraadschap met betrekking tot ruimtelijke kwaliteit. Ze gaf aan dat het Hoogheemraadschap als primaire doelstelling heeft om het Noorderkwartier droog en leefbaar te houden, maar dat ruimtelijke kwaliteit en erfgoed ook voldoende aandacht moeten krijgen. Dit gaat echter met vallen en opstaan. De komst van de Omgevingswet zal er voor zorgen dat er steeds integraler gewerkt gaat worden en dat ook landschap en cultuurhistorie de plek krijgen die ze verdienen.

Ruimtelijke kwaliteit en cultuurhistorie in plan én proces

Zonder goed proces geen goed plan. En andersom idem dito. Maar wat komt er bij kijken? De ontwerpers Robbert de Koning en Gerard Litjens lieten aan de hand van verschillende werkvoorbeelden zien hoe zij ruimtelijke kwaliteit en cultuurhistorie voorop zetten in opgaven waar water centraal staat. De belangrijkste overkoepelende boodschap van beide sprekers was: neem cultuurhistorie en ruimtelijke kwaliteit integraal mee in het proces en daarmee ook in het plan.

Leidraad Landschap en Cultuurhistorie

De provincie heeft begin 2018 de Leidraad Landschap en Cultuurhistorie geactualiseerd en Sacha Maarschall gaf tekst en uitleg over deze vernieuwde leidraad (https://leidraadlc.noord-holland.nl/). Daarbij ging ze in op de opbouw en de juridische doorwerking van de leidraad, maar ook op hoe je er mee kan werken.

Aan de slag

Vervolgens zijn de deelnemers in vier groepen uiteen gegaan onder begeleiding van Robbert de Koning, Gerard Litjens, Sacha Maarschall en Mark Eker om aan de hand van een casus te ontwerpen – met oog voor landschap en cultuurhistorie en ruimtelijke kwaliteit in het algemeen. Integraal ontwerpend aan de dijken en het watersysteem van de Wieringermeerpolder ontstonden er levendige discussies in de verschillende groepen. De belangrijkste conclusie: neem ruimtelijke kwaliteit en cultuurhistorie van begin af aan mee in het proces!

(Beeldverantwoording: Steunpunt Cultureel Erfgoed Noord-Holland)