Kennisbank

Breinbreker: Wanneer verpest de omgeving het aanzicht van een monument?

Martin van Bleek gaf op 8 januari 2019 een presentatie over Erfgoed in de Omgevingswet: de omgeving van het monument.

Op donderdag 6 februari 2020 organiseerde het Erfgoedteam de bijeenkomst 'Wat behouden we eigenlijk?'. Aanleiding hiervoor was het toenemende aantal vragen over de mogelijke vormen van bescherming van gebouwd erfgoed. Het doel was om inzicht te geven in de bestaande beschermingsvormen en met actuele casussen van de gemeente Alkmaar en Haarlemmermeer te onderzoeken hoe specifieke erfgoedwaarden het best beschermt kunnen worden.

De stolpboerderij is misschien wel de meest kenmerkende gebouwtype van onze provincie. Maar stolpboerderijen staan nooit op zichzelf. De geactualiseerde Leidraad Landschap en Cultuurhistorie heeft voor het eerst stolpenstructuren benoemd, omschreven en planologisch verankerd. Maar waar hebben we het dan over en wat moeten gemeenten daarmee? Het Steunpunt ontwikkelde een filmpje over stolpenstructuren en schreef een artikel om gemeenten op weg te helpen.

Op 11 februari 2020 organiseerden we de eerste netwerkbijeenkomst van het jaar in Alkmaar. Hier lees je het verslag, kun je de presentaties bekijken, zie je de foto's en vind je relevante links en aanvullende informatie.

Ruim een halve eeuw badderden inwoners van Hilversum in het badhuis aan de Meidoornstraat. Nadat de vraag naar badhuizen verminderde bleek het uiteindelijk niet mogelijk om het openbare karakter te bewaren. Recent kreeg het rijksmonument een nieuwe bestemming door een particulier initiatief dat tot de verbeelding spreekt. Wie wil er nu niet wonen in een badhuis dat is ontworpen door Dudok?

Gemeenten spelen een centrale rol bij het behoud en de herbestemming van leegkomende stolpboerderijen. Dit artikel richt zich op de ruimtelijke verankering van de stolpenstructuren. De onderzochte methodes kunnen echter ook toepasbaar zijn op andere ruimtelijke structuren, zoals dijken, militaire stellingen, wegen van historische waarde en beschermde stads- of dorpsgezichten.

De laatste tijd worden veel innovatieve technieken ontwikkeld is kunnen worden ingezet bij restauratie van erfgoed. Welke kansen bieden deze nieuwe technieken en wat hebben ze voor gevolgen voor de authenticiteit van een monument als details en materiaal straks niet meer te onderscheiden zijn van het oorspronkelijke? Hoever wil of mag je gaan? Over dit en meer discussieerde we met het Erfgoedteam. Lees hier het verslag.

Gemeenten weten over het algemeen veel van de gebouwde monumenten en de historische stadsontwikkeling. Over hoe de openbare ruimte zich door de eeuwen heen heeft ontwikkeld is veel minder bekend. Onderzoek naar de nog aanwezige cultuurhistorische waarden zou als inspiratiebron voor de toekomstige inrichting kunnen dienen. Doel van deze Erfgoedteam was Noord-Hollandse gemeenten in deze verkenning te inspireren.

Als onderdeel van een grotere gebiedsontwikkeling zou het ‘Logement Duitse Officieren’ aanvankelijk tot appartementencomplex worden herbestemd. Uiteindelijk heeft het gebouw een museumfunctie gekregen: recent opende het Atlantikwall Centrum haar deuren. Visie en vasthoudendheid van de bedenkers veranderden de koers van een herbestemming.

Ze liggen verspreid over de stad, dateren uit de periode 1673-2009 en waren allen tot voor kort nog operationeel. Nu vormen achttien Amsterdamse brugwachtershuisjes tezamen het SWEETS hotel – tien andere worden er nog opgeleverd. De complexe herbestemming is een verhaal over enthousiaste samenwerking en woekeren met vierkante centimeters. En vooral over liefde voor ons culturele erfgoed.

Al dertig jaar lang staat de Grote Kerk ‘in de weg’, middenin het centrum van Hoorn. Nu wordt het gesloten en ietwat bedompte gebouw getransformeerd tot een open en gastvrije plek: een hotel, restaurants en mogelijk een bierbrouwer en kaasmakerij moeten het plein weer tot leven wekken.