Lancering platform ‘klimaat & erfgoed’

Lancering platform ‘klimaat en erfgoed’

Klimaatverandering heeft steeds meer invloed op onze fysieke leefomgeving. Wat betekent dit voor cultureel erfgoed? Kunnen we al onze provinciale monumenten, archeologische vindplaatsen, historische landschappen en immaterieel erfgoed behouden? Deze vragen staan centraal in het nieuwe platform ‘klimaat en erfgoed’, dat gelanceerd werd op het Nationaal Monumentencongres.

De verandering van het klimaat maakt de toekomst onzeker. De toekomstscenario’s variëren van beperkte gevolgen tot een onleefbare planeet. Ook als we de opwarming van de aarde kunnen beperken tot 1,5 graad zullen we de gevolgen gaan merken. We krijgen vaker en meer te maken met een stijgende zeespiegel, een dalende bodem en extremer weer in de vorm van piekbuien, lange droge perioden en een toenemende temperatuur.

Zo werd de provincie Noord-Holland op vrijdag 18 juni 2021 getroffen door een extreme piekbui. Op sociale media gingen foto’s rond van de Bergertunnel in Alkmaar, waar het water zo hoog stond dat er gezwommen kon worden. Minder leuk was de riolering die overbelast raakte en de spoedeisende hulp van het Noordwest Ziekenhuis die tijdelijk gesloten was vanwege de wateroverlast.

Wat betekent klimaatverandering voor erfgoed? De aanpassingen die nodig zijn in het ruimtelijke domein om ons land voor te bereiden (klimaatadaptatie en -mitigatie) zullen gevolgen hebben voor erfgoed. Bovendien is de klimaatverandering zelf van invloed op bijvoorbeeld de monumenten en het cultuurlandschap.

Al meer dan honderd jaar ontleent de erfgoedsector haar bestaansrecht aan het beschermen en in stand te houden van het erfgoed. Wat als dit niet meer kan en we zullen moeten leren om los te laten? Hoe gaan we als sector om met verlies? En hoe kiezen we wat we behouden? Wie bepaalt dat? En welke prijs zijn we als samenleving bereid te betalen?

Een 222 jaar oude beuk in stadspark de Bolwerken is omgewaaid tijdens storm Eunice. 

Het platform vertegenwoordigt een brede afspiegeling van de erfgoedsector (van links naar rechts): Olaf Satijn (Het Oversticht), Jelle Hettema (College van Rijksadviseurs), Annabel Dijkema (Slot Loevestein), Vera Kuijpers (Erfgoed Leiden en Omstreken), Gertjan de Boer (Rijksdienst voor het Cultureel Erfgoed) en Sander van Alphen (MOOI Noord-Holland). Niet op de foto: Susanne Bergwerff-Verburg (Kenniscentrum Immaterieel Erfgoed Nederland. 

(Beeldverantwoording:  alle beelden zijn van platform klimaatenerfgoed.nl)