Stolpenloket

Stolpenloket

Regelmatig komen initiatiefnemers uit bij het loket van de stolpenconsulent, die hen een duwtje in de juiste richting kan geven bij de startfase van een ontwikkeling. Het stolpenloket legt het contact tussen initiatiefnemer en gemeente, ondersteunt en ontzorgt hiermee de medewerkers van Noord-Hollandse gemeenten en voorziet in een behoefte bij (potentiële) stolpeigenaren, waardoor een bijdrage wordt geleverd aan het behoud van historische stolpboerderijen. Hieronder een greep uit de vragen die bij het stolpenloket binnenkomen.

Mijn stolp is een monument en/of ligt in een beschermd gezicht. Mag ik zonnepanelen plaatsen?

Verduurzamingsmaatregelen staan vaak op gespannen voet met de cultuurhistorische waarden van monumenten en beschermde stads- en dorpsgezichten. In beschermde gezichten is het historische dakenlandschap vaak ook beschermd. Het is daarom belangrijk om een goed plan te maken en vroegtijdig in overleg te gaan met de gemeente. In het vergunningstraject is de monumentenambtenaar het eerste aanspreekpunt. Een eigenaar kan zelf informatie vinden op de website van de gemeente of in de gemeentelijke welstandsnota waarin de criteria met betrekking tot het plaatsen van zonnepanelen staan omschreven. Het wordt steeds vaker toegestaan om zonnepanelen op het dak van een monument te plaatsen of binnen een beschermd gezicht. Het is daarbij van belang dat de panelen reversibel worden geplaatst, het historische materiaal niet wordt aangetast, de zonnepanelen in een regelmatig patroon liggen en niet (storend) zichtbaar zijn vanuit de openbare ruimte. Bij een stolp is vaak een ruim erf beschikbaar met bijgebouwen die heel geschikt zijn voor het plaatsen van zonnepanelen, het is aan te bevelen om eerst deze mogelijkheden te onderzoeken.

Ik zou mijn stolp graag in de streekeigen kleuren willen schilderen, welke kleuren zijn dit?

De stolpboerderij is het kenmerkende boerderijtype in Noord-Holland, maar kent ook streekgebonden variaties. Historische stolpboerderijen zijn niet alleen qua vorm, maar ook qua kleur zeer streekgebonden. De Zaanstreek heeft Zaans groen als kleur, de Beemster heeft grachtengroen, de kuststrook olijfgroen, West-Friesland heeft het West-Fries groen en Waterland een palet aan grijstinten. De kleuren dragen bij aan de herkenbaarheid van de streek.
Via het Westfries Genootschap kunt u contact opnemen met Hans van Kampen voor extra informatie. Hij is dé kleurenspecialist! Of bekijk de folder, mede opgesteld door Hans van Kampen, waarin en de kleurtoepassingen per streek worden weergegeven.

Hoe kan ik mijn stolpenerf op een passende manier inrichten?

Net als kleur, is de inrichting van een boerenerf ook streekgebonden. Een erf met streekeigen kenmerken draagt bij aan de ruimtelijke kwaliteit van de plek en vertelt veel over de geschiedenis en het gebruik van de stolp. Op het erf kunnen karakteristieke bijgebouwen staan, maar ook kunnen een boomgaard, moestuin, windsingels of andere karakteristieke beplanting aanwezig zijn. Een landschapsarchitect kan helpen bij een erfinrichtingsplan. Onderzoeks- en adviesbureau Natuurlijke Zaken van Stichting Landschap Noord-Holland is hierin ook gespecialiseerd. Zij hebben bovendien een aantal zeer nuttige ervenhandboeken ontwikkeld voor de inrichting van een streekeigen erf. Mocht er een boomgaard op het erf aanwezig zijn, dan is het nuttig om contact op te nemen met de POMologische Vereniging Noord-Holland. Zij weten alles van boomgaarden en fruitrassen en geven onder andere advies en cursussen.

Ik wil mijn stolp splitsen, hoe pak ik dat aan?

Gemeenten hanteren verschillende regels met betrekking tot het splitsen van stolpboerderijen, deze regels zijn vastgelegd in het bestemmingsplan. Via ruimtelijke plannen is per adres na te gaan welke bestemmingsplanregels van toepassing zijn. Deze regels kunnen gevolgen hebben voor het herbestemmings-of verbouwingsplan. Het is voor een eigenaar verstandig om vroegtijdig contact op te nemen met de gemeente om te vragen of de gemeente het plan aanvaardbaar vindt, welke ontwikkelingen zij graag ziet, welke procedure van toepassing is en welke eisen en voorwaarden aan deze procedure zijn verbonden. Verder is het nuttig om, als het perceel in het buitengebied ligt, de provinciale ruimtelijke verordening te raadplegen. Als de stolp in het buitengebied ligt, moet de ontwikkeling namelijk binnen de regels van de PRV passen. Denk aan de splitsingsmogelijkheden en de regels ten aanzien van functieverandering en de omgang met bestaande opstallen. Een planologisch adviseur kan helpen bij de planvorming en een ruimtelijke onderbouwing, bijvoorbeeld als een eigenaar de bestemming wil wijzigen of de stolpboerderij wil splitsen.

Meer weten?

Via de Stolpenwijzer van MOOI Noord-Holland kunnen initiatiefnemers informatie vinden over financiering, vergunningen en planologie, archeologie, architectuur en erf, cultuurhistorie, subsidies, verduurzaming en bouwtechnische vraagstukken.

Verder zijn er, onder andere door het Steunpunt Monumenten & Archeologie, verschillende publicaties uitgebracht over kansen voor stolpen en stolpenbeleid en is er een filmpje gemaakt over stolpenstructuren:

• Bekijk hier het filmpje over de stolpenstructuren uit de Leidraad Landschap en Cultuurhistorie van de provincie Noord-Holland.
• Lees hier Landschap vol stolpen, het rapport over het borgen van provinciale stolpenstructuren in het omgevingsplan dat het Steunpunt Cultureel Erfgoed Noord-Holland maakte.
• Lees hier Vierkant achter de stolp 2.0, het rapport dat het Steunpunt Cultureel Erfgoed Noord-Holland samen met de Boerderijenstichting in 2018 maakte over gemeentelijk stolpenbeleid.
• Lees hier Kansen voor de stolp in Noord-Holland, het onderzoeksrapport dat MOOI Noord-Holland in opdracht van provincie Noord-Holland maakte over de bedreigingen en kansen bij het behoud van historische stolpboerderijen.

Tot slot wordt er op donderdagochtend 2 november door het Steunpunt Monumenten & Archeologie een Stolpencursus georganiseerd met als thema: duurzaamheid en beleid. Houd de website van het Steunpunt in de gaten voor het programma en de aanmeldlink.

(Beeldverantwoording: Steunpunt Cultureel Erfgoed Noord-Holland. Tekst: Renee Stroomer)