Publicatie

OOSTERLAND – Op donderdagmiddag 17 oktober lanceerde het Steunpunt Cultureel Erfgoed Noord-Holland tijdens de Bodembiënnale in de Michaëlskerk in Oosterland de laatste editie van archeologietijdschrift Schatrijk. In deze editie staat de Rede van Texel centraal, eeuwenlang een onmisbaar logistiek knooppunt voor de Nederlandse scheepvaart. Tot wel honderden schepen lagen hier voor anker, wachtend op een gunstige wind om uit te varen. Een aantal ligt daar nog altijd, gezonken tijdens zware stormen: een rijksmuseum op de bodem van de Waddenzee.

Benieuwd naar de verhalen die deze wrakken vertellen, en hoe ze (kunnen) worden beschermd? In deze Schatrijk lees je meer over de geschiedenis, de archeologie van het gebied, de huidige bedreigingen en wat er nodig is om dit erfgoed voor de toekomst te behouden.

In het najaar van 2024 verschijnt de laatste editie van Schatrijk, het archeologietijdschrift van het Steunpunt Cultureel Erfgoed Noord-Holland. Schatrijk is er voor medewerkers en bestuurders van Noord-Hollandse gemeenten en de Provincie, en voor iedereen die hart heeft voor de archeologie van Noord-Holland.

Deze editie van ode gaat over het belang van omgevingskwaliteit door erfgoed, waarbij erfgoed wordt bezien in relatie tot alle ruimtelijke opgaven waaraan we werken, zoals de energietransitie en waterveiligheid. De auteurs bieden verschillende perspectieven op dat vraagstuk.

Op donderdag 23 maart is archeoglossy Schatrijk West-Friesland gepresenteerd. De vele archeologische vindplaatsen van hoge kwaliteit uit de steentijd en bronstijd, het ontgonnen veengebied, de Westfriese Omringdijk en de steden langs de Zuiderzee zijn fenomenen om trots op te zijn. Ze worden uitgelicht in deze editie van SCHATRIJK.

Onder het groene agrarische landschap van West-Friesland ligt een bodemarchief verborgen dat gerust uniek genoemd mag worden. De vele archeologische vindplaatsen van hoge kwaliteit uit de steentijd en bronstijd, het ontgonnen veengebied, de Westfriese Omringdijk en de steden langs de Zuiderzee zijn fenomenen om trots op te zijn. Ze worden uitgelicht in deze editie van SCHATRIJK.

Deze editie van ode gaat over het belang van omgevingskwaliteit door erfgoed, waarbij erfgoed wordt bezien in relatie tot alle ruimtelijke opgaven waaraan we werken, zoals de energietransitie en waterveiligheid. De auteurs bieden verschillende perspectieven op dat vraagstuk.

Wie denkt dat het duingebied ten zuiden van het Noordzeekanaal uitsluitend rust en ruimte te bieden heeft, komt voor een verrassing te staan. Het gebied is al duizenden jaren intensief bewoond door de mens. Lees er alles over in het Basisdocument Zuidelijk Duingebied.

Wieringen is een van de weinige plekken in Noord-Holland waar de oudste perioden aan de oppervlakte liggen. De vroegste vondsten kunnen worden herleidt naar 15.000 jaar geleden. Lees er alles over in het Basisdocument Wieringen.

Het Waterland is een oer-Hollands landschap gevuld met veenweiden en polders. Tijdens de Middeleeuwen is het gebied compleet ontgonnen, wat een enorme landbouwproductie mogelijk maakte. Lees er alles over in het Basisdocument Waterland.

Het duingebied tussen Camperduin en het Noordzeekanaal bevat een ongekend rijk bodemarchief. Lees er alles over in het Basisdocument Noordelijk Duingebied.

Op diverse plekken in het Gooi zijn bijzondere archeologische ontdekkingen gedaan. Vooral Hilversum en omgeving spant daarbij de kroon: uit álle bewoningsfases – van Paleolithicum tot heden – zijn vondsten gedaan die wijzen op menselijke activiteit en bewoning. Lees alles over deze unieke bevindingen in het Basisdocument Gooi en Vechtstreek.

Het thema van deze ode is 'integraal werken'. Hoewel dat misschien niet zo spannend klinkt, is het cruciaal voor het erfgoed dat we samen optrekken met andere sectoren. Denk aan de grote verduurzamingsopgave in het erfgoed en aan de energietransitie in ons cultuurlandschap.

Op donderdag 4 november werd de nieuwe SCHATRIJK gepresenteerd. In deze SCHATRIJK staat provinciaal archeologiegebied het Oer-IJ centraal.

De gemeenten Bergen, Beverwijk, Castricum, Uitgeest, Heemskerk, Zaanstad en Velsen maken deel uit van het bijzondere archeologiegebied het Oer-IJ. Onder de groene weiden gaat een bijzonder archeologiegebied schuil vol archeologische sporen van bedrijvigheid, watermanagement, strijd en religie. Sporen en vondsten uit dat verleden komen aan bod in de zesde SCHATRIJK.

In deze editie zetten wij het landschap extra in de schijnwerpers, zodat de veelzijdigheid, de verandering van het landschap en als het andere moois de aandacht kan krijgen die ze verdienen. 

Op dinsdag 1 december werd de nieuwe archeoglossy SCHATRIJK Gooi en Vechtstreek gepresenteerd. Gedeputeerde van cultuur Zita Pels heeft de SCHATRIJK Gooi en Vechtstreek digitaal aangeboden aan de regio.

Het Gooi en de Vechtstreek zijn twee gebieden met prachtige landschappen. Maar de beide regio’s bevatten ook verborgen schatten: archeologische sporen en vondsten. Ze vertellen een deel van de geschiedenis van Noord-Holland, en zijn daarom aangewezen als provinciaal archeologiegebied.

Veel mensen vinden het vanzelfsprekend dat erfgoed er is, maar dat is er zeker niet. De verhalen in dit blad laten zien hoe erfgoed een goede plek kan krijgen én houden in het huidige landschap en in onze dorpen en steden. 

Het gebied ten zuiden van het Noordzeekanaal blijkt al duizenden jaren intensief door mensen bewoond te worden. De prachtige en intrigerende voorwerpen die onze voorouders gebruikten en de sporen die ze nalieten in het Zuidelijk Duingebied staan centraal in de vierde uitgave van SCHATRIJK.

Op woensdag 3 juli werd de nieuwe archeoglossy SCHATRIJK Zuidelijk Duingebied gepresenteerd. De nieuwe gedeputeerde cultuur Zita Pels overhandigde het magazine aan wethouders van Velsen, Bloemendaal en Zandvoort.

Op vrijdag 7 december werden de eerste exemplaren van nieuwe archeoglossy SCHATRIJK Noordelijk Duingebied overhandigd aan de wethouders van de gemeenten waarin dit provinciale archeologiegebied gelegen is.

Het duingebied tussen Camperduin en het Noordzeekanaal staat centraal in de derde editie van SCHATRIJK. Belangrijke thema’s: de oorlog van 1799, de linie van Beverwijk, buitenplaatsen, de Atlantikwall en het archeologisch onderzoek op het Hoogoventerrein.

Lees hier de archeoglossy over Waterland.

De allereerste archeoglossy over het voormalig eiland Wieringen.

Lees hier de inzichten over erfgoed die tijdens het jaarlijkse netwerkdinervoor wethouders Cultuur en Erfgoed naar boven kwamen.