Erfgoedteam

Op 29 januari 2025 organiseerde het Steunpunt een Erfgoedteam over ‘behoud in situ’. Hieronder delen we onze observaties, tips & tricks en goede voorbeelden uit de praktijk.

Tijdens dit Erfgoedteam bespraken we erfgoed dat voorbij gemeentegrenzen gaat, zoals bijvoorbeeld de Hollandse Waterlinies en de Atlantikwall, maar ook stolpenstructuren en de Westfriese Omringdijk. Hoe kunnen gemeenten omgaan met erfgoed dat gemeentegrenzen (en in sommige gevallen zelfs provinciegrenzen) overstijgt?

Bij infrastructureel erfgoed spelen er vaak vragen over veiligheid, bereikbaarheid en beschikbaarheid: de functie van het erfgoed is van belang, en dat heeft invloed op hoe je omgaat met de erfgoedwaarden van het object. Hoe kun je als erfgoedambtenaar verstandig adviseren over dit type erfgoed, richting een externe opdrachtgever, maar ook naar je eigen collega’s van de afdeling Beheer? Deze en andere vragen kwamen aan bod tijdens dit Erfgoedteam. Hier onder volgt een beknopte weergave van de bijeenkomst.

Op woensdag 6 februari organiseerde het Steunpunt een Erfgoedteam over erfgoedbeleid. Hieronder delen we onze observaties, tips & tricks en goede voorbeelden uit de praktijk.

Op woensdag 15 mei 2024 organiseerde het Steunpunt Cultureel Erfgoed Noord-Holland een online-Erfgoedteam over erfgoed in digitale kaartsystemen. In dit artikel delen we onze observaties, tips & tricks en goede voorbeelden uit de praktijk.

Tijd voor onze favoriete excursie van ’t jaar: de lente-excursie van het Steunpunt! Dit keer bezoeken we moois op en rondom de hei tussen Hilversum en Laren. We spreken met elkaar af bij Station Hilversum, waar we ons niet uit het veld laten slaan door een klein lente-buitje.

Op woensdag 6 februari organiseerde het Steunpunt een Erfgoedteam over erfgoedbeleid. Hieronder delen we onze observaties, tips & tricks en goede voorbeelden uit de praktijk.

Op woensdag 6 februari organiseerde het Steunpunt een Erfgoedteam over erfgoedbeleid. Hieronder delen we onze observaties, tips & tricks en goede voorbeelden uit de praktijk.

Het is duidelijk dat bouwhistorie en archeologie elkaar kunnen aanvullen, maar in de praktijk gebeurt dat misschien minder vaak dan wenselijk is. In het online Erfgoedteam van 8 november 2023 stond de synergie tussen de twee disciplines centraal.

Op 8 november organiseert het Steunpunt Monumenten en Archeologie Noord-Holland een Erfgoedteam over de meerwaarde van de combinatie van bouwhistorisch en archeologisch onderzoek.

Voor de Omgevingswet zijn diverse overlegtafels in omloop, zoals prescans en ontwikkeltafels. Erfgoedvraagstukken moeten integraal worden besproken, maar gemeenten verschillen in aanpak en zijn nog zoekende. Lees meer in dit artikel.

Op 27 juni jl. is de startversie van het Provinciaal Programma Landelijk Gebied (PPLG) vastgesteld door Gedeputeerde Staten Noord-Holland. Komende maanden zal deze startversie nader worden uitgewerkt. Wat betekent dit voor het landelijk gebied van Noord-Holland dat 76% van de oppervlakte van de provincie beslaat? En wat is de rol van gemeenten binnen dit provinciaal programma?

De mogelijkheden en toegevoegde waarde van tuinarcheologisch onderzoek bij de reconstructie of restauratie van historische tuinen zijn groot. Hoe ziet dit onderzoek eruit en wat kun je ermee? Op 21 juni 2023 kwam dit en meer ter sprake bij het Erfgoedteam.

Op woensdag 10 mei 2023 voerden we onder de vlag van het Erfgoedteam een open gesprek over de samenwerking tussen erfgoedmedewerkers en erfgoedvrijwilligers in de Noord-Hollandse gemeenten. Deelnemers waren dan ook grotendeels erfgoedambtenaren en (vertegenwoordigers van) erfgoedvrijwilligers. De opbrengst van het gesprek hebben we hieronder samengevat tot negen tips voor gemeenten en erfgoedvrijwilligers die willen samenwerken.

De lente-excursie op 12 april 2023 van het Erfgoedteam vond plaats in de Bijlmer en had als doel om de deelnemers te inspireren met verschillende voorbeelden van participatieve en grassroots projecten en om vanuit verschillende perspectieven te leren over de ontwikkeling van het jonge erfgoed van de Bijlmer.

In steeds meer gemeenten worden omgevingstafels ingericht om plannen in een vroeg stadium vanuit verschillende belangen te kunnen bespreken. Ook worden steeds vaker erfgoedplannen geagendeerd. We gaan met elkaar in gesprek over de soorten omgevingstafels die er zijn en hoe je als erfgoedspecialist in een vroeg stadium kan meedenken en wat je nodig hebt om goed te kunnen adviseren. Meer informatie over het programma volgt binnenkort, maar meld je alvast aan.

Veel Noord-Hollandse erfgoedmedewerkers komen eerder handjes tekort dan dat ze tijd over hebben. De inzet van erfgoedvrijwilligers bij je werk kan veel toevoegen. Denk aan de organisatie van Open Monumentendag, erfgoededucatie, monumenteninventarisaties, toezicht of het leveren van input bij nieuw beleid. Tijdens dit erfgoedteam vragen we Noord-Hollandse erfgoedmedewerkers en -vrijwilligers om te vertellen over hun ervaringen. Wat zijn de voordelen en de nadelen, de succesverhalen en de valkuilen. Hoe zet je de erfgoedvrijwilliger in zijn kracht? Deze erfgoedteambijeenkomst is bij te wonen op uitnodiging.

Op 12 april vindt de lente-excursie van het Erfgoedteam plaats in de Bijlmer. Het thema van de excursie is inclusief erfgoed. Welke erfgoedwaarden bestaan er nog meer naast de traditionele erfgoedwaarden? Hoe kom je daar achter – hoe kun je participatie op een inclusieve manier organiseren? En hoe kun je die alternatieve erfgoedwaarden zichtbaar maken? Het programma wordt binnenkort bekend gemaakt.

Op donderdag 9 februari organiseerden we een online Erfgoedteam met Joost Tennekes over het onderwerp Omgevingskwaliteit door erfgoed. Kijk de uitzending hier terug en lees ons verslag.

Tuinarcheologie is van grote waarde bij nieuwe tuinontwerpen, maar hoe? Op woensdag 21 juni bespreken we dit en meer in het Erfgoedteam.

Wat zijn de gevolgen van extreme weersomstandigheden voor cultureel erfgoed en waar is de kwetsbaarheid het grootst? De provincie Noord-Holland heeft een quickscan laten uitvoeren die een eerste indicatie geeft van de gevolgen van klimaatverandering op het Noord-Hollandse erfgoed tot 2050. De uitkomsten zijn in een digitale kaart ‘Klimaatrisico’s voor erfgoed’ samengebracht en gepresenteerd tijdens het Erfgoedteam van woensdag 7 december.

Op 23 november 2022 vond het Erfgoedteam 'Energiesystemen en archeologie' plaats. Welke effecten hebben de aanleg van en het werk aan energiesystemen op archeologische resten in de bodem? Deze vraag stond centraal bij dit Erfgoedteam. Lees hier het verslag.

Wat we onder erfgoed verstaan, wordt steeds breder. Aanvankelijk richtte men zich op de waarde van een object of gezicht. Daarnaast zijn er beschermingsvormen voor beeldbepalend erfgoed ontwikkeld. Ondanks deze mogelijkheden is of kan niet alles met een status beschermd worden. Zijn er dan nog andere mogelijkheden om de aanwezige erfgoedwaarden binnen het landelijk en stedelijk gebied te behouden? Om dit verder te onderzoeken organiseren wij dit Erfgoedteam over de bredere erfgoedwaarden in de bestaande leefomgeving.

Op woensdagochtend 26 oktober organiseerden we van 10.00 tot 11.00 uur een online Erfgoedteam met Anna Groentjes over het onderwerp erfgoedregistratie. Kijk de uitzending hier terug.

Op woensdagochtend 26 oktober organiseerden we van 10.00 tot 11.00 uur een online Erfgoedteam met Anna Groentjes over het onderwerp erfgoedregistratie. Kijk de uitzending hier terug.

Op woensdagochtend 7 december organiseert het Steunpunt van 10.00 tot 12.00 uur een Erfgoedteambijeenkomst over klimaatrisico’s voor erfgoed bij stoomgemaal Halfweg. Meld je hier aan.

Bij de aanleg en werk aan energiesystemen wordt de bodem geroerd. Dit kan effect hebben op archeologische resten. Hoe ga je hier als gemeente mee om? Je hoort het op 23 november bij het Erfgoedteam.

Op woensdag 22 juni 2022 vond de jaarlijkse zomerexcursie van het Erfgoedteam wederom in de open lucht plaats. Dit jaar brachten wij op de fiets een bezoek aan het prijswinnende Bijzonder Provinciaal Landschap de Amstelscheg en Ouderkerk aan de Amstel, waar thema’s als klimaatadaptatie, gebouwd erfgoed en (Joods) funerair erfgoed samen komen. We stonden op verschillende plekken stil bij actuele ontwikkelingen in het landschap en wat die betekenen voor het behoud van erfgoed en de erfgoedbeleving.

In maart 2022 organiseerde het Steunpunt Monumenten en Archeologie een Erfgoedteam over diversiteit en inclusiviteit in relatie tot erfgoedbeleid. Tijdens dit Erfgoedteam werd duidelijk dat er behoefte is aan ondersteuning bij het organiseren van erfgoedparticipatie. Met: Michaela Hanssen en Lorna Cruickshanks. Lees hier het verslag en kijk de uitzending terug.

Op 11 mei 2022 organiseerden wij een Erfgoedteambijeenkomst over veel voorkomende casuïstiek en jurisprudentie, voor zowel erfgoedmedewerkers als de juristen en handhavers van de Noord-Hollandse gemeenten. Lees hier het verslag met handige tips & tricks en/of bekijk de video van de bijeenkomst.

Op 22 juni 2022 organiseert het Steunpunt Monumenten en Archeologie Noord-Holland een zomerexcursie te fiets in de omgeving Amsterdam, Ouderkerk aan de Amstel en Amstelveen. We staan we op verschillende plekken stil bij wat actuele ontwikkelingen in het landschap betekenen voor het behoud van erfgoed en de erfgoedbeleving.

Het behouden van archeologische vindplaatsen in situ, dus op de plek waar het ligt, is wat we het liefste willen. Zo blijft het ondergrondse erfgoed goed beschermd. Wat verstaan we onder behoud in situ, waar moeten we aan denken en wie is wanneer aan zet? Dit en meer bespraken we op 16 november in het Erfgoedteam.

Op 10 februari 2022 organiseerde het Erfgoedteam de bijeenkomst over de risico’s van esthetische ingrepen aan gevels. Twee experts vertelden over de eigen werkpraktijk en de situaties die zij aantreffen. Lees hier het verslag met handige tips & tricks en/of bekijk de video van de bijeenkomst.

Op woensdag 11 mei organiseerde het Steunpunt een korte digitale Erfgoedteambijeenkomst over wetgeving en jurisprudentie. Een Erfgoedteam-bijeenkomst; van de reikwijdte bescherming van een monument tot onderhoudsplicht.

In gesprek met Michaela Hanssen, programmamanager Erfgoed & Participatie (Faro RCE) en Lorna Cruickshanks (Erfgoedacademie/RCE). Wat is participatie in het licht van Faro en hoe gaan Erfgoedpartipatielabs in de praktijk?

Archeologie en nieuwe ontwikkelingen in de ruimtelijke ordening staan vaak op gespannen voet. Voor de beste omgang met archeologie is het voor erfgoedambtenaren relevant om het onderwerp vroeg te agenderen. In dit erfgoedteam op 7 september bespreken we hoe dat goed kan.

In dit Erfgoedteam over de schaderisico’s van esthetische ingrepen aan gevels laten wij twee vakspecialisten aan het woord over de mogelijkheden en onmogelijkheden bij gevelherstel. Vervolgens gaan we in gesprek hierover!

Op 9 december vond het laatste Erfgoedteam (én netwerkbijeenkomst) van dit jaar plaats op het bijzondere landgoed Huis de Trompenburgh. We bespraken het belang van het behoud van monumentale interieurs op een passende plek: in een indrukwekkend monumentaal interieur in restauratie. Kijk hier ons videoverslag terug met tips & tricks van de interieurexperts!

In dit erfgoedteam over diversiteit en inclusiviteit in gemeentelijk beleid, gingen wij in gesprek met Noord-Hollandse erfgoedambtenaren over het belang van een bredere, inclusieve blik op erfgoed en over bewustzijn over het eigen perspectief naar aanleiding van presentaties van socioloog Frans Soeterbroek en historicus Dineke Stam.

Op 16 november bespreken we tijdens een online Erfgoedteambijeenkomst het behouden van archeologie in situ. Lees hier meer informatie en meld je aan.

Het laatste Erfgoedteam van 2021 combineren wij dit jaar met de netwerkbijeenkomst, vanwege het belang van het onderwerp en vanwege de bijzondere locatie: Huis De Trompenburgh. Op deze bijzondere buitenplaats uit 1672 gaan we in gesprek over de rol van de erfgoedambtenaar bij het behoud van monumentale interieurs.

Op 28 oktober is er een online Erfgoedteambijeenkomst over diversiteit en inclusiviteit in gemeentelijk erfgoedbeleid. Het programma en de mogelijkheid tot aanmelden volgen binnenkort.

Op donderdag 24 juni 2021 vond de jaarlijkse zomerexcursie van het Erfgoedteam plaats in de open lucht. Dit jaar brachten wij op de fiets een bezoek aan Haarlem: een gemeente waar op het gebied van archeologie, gebouwd erfgoed en cultuurlandschap heel veel gebeurt.

In dit Erfgoedteam over de werkdruk bij de erfgoedambtenaar gingen wij in gesprek met erfgoedambtenaren van de verschillende gemeenten in Noord-Holland. Over de werkdruk die zij wel/niet ervaren en hoe zij een balans weten te vinden tussen de basistaken en de politieke waan van de dag.

Steeds meer gemeenten kampen met zowel droogte als wateroverlast. De kans daarop neemt toe door de klimaatveranderingen en verstedelijking. Dit vraagt om oplossingen om het overtollige water tegen te houden bij hogere pieken, op te kunnen slaan tijdens droge perioden en beter af te kunnen voeren in nattere perioden.

Op donderdag 15 april 2021 werd het onderwerp 'handhaving en archeologie' behandeld tijdens het Erfgoedteam. Lees hier het verslag.

Op 24 juni organiseren we weer de jaarlijkse zomerexcursie van het Erfgoedteam. Dit jaar gaan we naar Haarlem. Je kunt je hier aanmelden.

We smeden een nieuw netwerk van beginnende erfgoedprofessionals. Op 15 juni is de volgende bijeenkomst georganiseerd om elkaar te leren kennen en kennis uit te wisselen. Thema: cultuurlandschap.

Omdat de provincie eigenaren en erfgoedinstellingen zo goed mogelijk wil kunnen ondersteunen met het Economisch Herstel- en Duurzaamheidsfonds (EHDF), was het doel van deze Erfgoedteambijeenkomst om met erfgoedmedewerkers van Noord-Hollandse gemeenten hierover in gesprek te gaan.

We smeden een nieuw netwerk van beginnende erfgoedprofessionals. Op 19 mei is de volgende bijeenkomst georganiseerd om elkaar te leren kennen en kennis uit te wisselen. Thema: erfgoed in de Omgevingswet.

Op 12 mei 2021 organiseert het Steunpunt een Erfgoedteam-bijeenkomst over de werkdruk bij gemeentelijke erfgoedafdelingen. Houd onze website in de gaten voor de tijden en het programma.

Op donderdag 15 april 2021 organiseert het Steunpunt een Erfgoedteam met als thema: Handhaving en Archeologie

Op donderdag 18 maart 2021 organiseren we een Erfgoedteambijeenkomst over erfgoed en de coronacrisis. Bekijk hier het programma en meld je aan.

Op donderdag 20 augustus 2020 stond het Erfgoedteam in het teken van vondstmeldingen en wat dit in de praktijk betekent voor gemeenten. Lees hier het volledige verslag.

Op donderdag 18 februari organiseert het Steunpunt een digitale Erfgoedteambijeenkomst over erfgoed en klimaatadaptatie.

Nederland staat voor een grote opgave om de CO₂-uitstoot aanzienlijk terug te brengen. Dat heeft ook impact op ons erfgoed. Energiebesparende maatregelen voor monumenten dragen bij aan het gebruik en daarmee de instandhouding van monumenten, maar vragen tevens om een goede afweging tussen het duurzaamheidsbelang en het ‘monumentenbelang’. Lees hier het verslag van het Erfgoedteam van 10 december 2020 over dit onderwerp.

Op donderdag 12 november vond het Erfgoedteam Archeologie in de Omgevingswet plaats. Marjolein Kerkhof van Archeologie Delft en Femke Hogeboom van de Omgevingsdienst Utrecht deelden hun ervaringen en tips.

Wanneer kies je als gemeente voor het beschermen van groen erfgoed en wat zijn in dat geval de mogelijkheden? Twee sprekers lieten tijdens het Erfgoedteam vanuit hun verschillende invalshoeken zien hoe groen erfgoed behouden kan blijven. Lees hier het verslag.

Op 9 september vond de digitale Erfgoedteambijeenkomst plaats over het behoud van waardevolle schoolgebouwen. Lees hier het verslag van deze bijeenkomst en bekijk de presentatie.

Op woensdag 9 september organiseert het Steunpunt een online Erfgoedteam over het behoud van waardevolle schoolgebouwen.

Op donderdag 25 juni 2020 vond de jaarlijkse zomerexcursie van het Erfgoedteam plaats, naar de Westbatterij en project De Krijgsman in Muiden.

Op woensdag 27 mei organiseerde het Erfgoedteam de bijeenkomst Verduurzaming van Wederopbouwwijken. Er was een grote hoeveelheid deelnemers, waaronder ook gemeentelijk ambtenaren buiten de provincie Noord-Holland en medewerkers van woningbouwcorporaties. Lees hier het verslag en bekijk de presentaties.

Op donderdag 6 februari 2020 organiseerde het Erfgoedteam de bijeenkomst 'Wat behouden we eigenlijk?'. Aanleiding hiervoor was het toenemende aantal vragen over de mogelijke vormen van bescherming van gebouwd erfgoed. Het doel was om inzicht te geven in de bestaande beschermingsvormen en met actuele casussen van de gemeente Alkmaar en Haarlemmermeer te onderzoeken hoe specifieke erfgoedwaarden het best beschermt kunnen worden.

De laatste tijd worden veel innovatieve technieken ontwikkeld is kunnen worden ingezet bij restauratie van erfgoed. Welke kansen bieden deze nieuwe technieken en wat hebben ze voor gevolgen voor de authenticiteit van een monument als details en materiaal straks niet meer te onderscheiden zijn van het oorspronkelijke? Hoever wil of mag je gaan? Over dit en meer discussieerde we met het Erfgoedteam. Lees hier het verslag.

Gemeenten weten over het algemeen veel van de gebouwde monumenten en de historische stadsontwikkeling. Over hoe de openbare ruimte zich door de eeuwen heen heeft ontwikkeld is veel minder bekend. Onderzoek naar de nog aanwezige cultuurhistorische waarden zou als inspiratiebron voor de toekomstige inrichting kunnen dienen. Doel van deze Erfgoedteam was Noord-Hollandse gemeenten in deze verkenning te inspireren.

Op donderdag 12 november organiseert het Steunpunt Monumenten & Archeologie Noord-Holland een Erfgoedteam bijeenkomst over archeologie in de Omgevingswet.

Op donderdag 29 oktober organiseert het Steunpunt een Erfgoedteambijeenkomst over groen erfgoed. Bekijk het programma en meld je aan!

Op donderdag 10 december organiseert het Steunpunt een digitale Erfgoedteambijeenkomst over de verduurzaming van monumenten(beleid).

Op donderdag 25 juni organiseert het Steunpunt de Erfgoedteam-zomerexcursie naar De Krijgsman in Muiden. Lees hier meer en meld je aan!

Wat moet en kan je als gemeente met particuliere vondstmeldingen? In het 'Erfgoedteam Vondstmeldingen in de gemeentelijke praktijk' stellen we deze en andere vragen ter discussie.

Op woensdag 27 mei organiseert het Steunpunt een digitale seminar over de verduurzaming van wederopbouwwijken.

Op woensdag 4 september verzamelde het Erfgoedteam bij molen De Paauw in Assendelft om het te hebben over houtbouw. Lees hier het verslag en bekijk de foto's!

Op donderdag 26 september vond de Erfgoedteam bijeenkomst over Erfgoed in de Regionale Energiestrategie. In dit verslag de opbrengst van de dag.

Op woensdag 22 mei vond de Erfgoedteam bijeenkomst over architectuur uit de periode 1965-1990 (post '65) plaats. In dit verslag de opbrengst van de dag.

Handvatten voor (monumenten)-ambtenaren! Lees hier het verslag over de Erfgoedteam bijeenkomst van 27 maart over bouwhistorische onderzoeken.

Het Steunpunt organiseerde op donderdag 14 februari een themabijeenkomst Jong Archeologisch Erfgoed (1750-1950): omgang met stellingen en linies. Een verslag.

Het Steunpunt bouwt aan een overzichtelijke databank met herbestemmings- en energietransitievoorbeelden. Lees hier welke projecten inmiddels de revue zijn gepasseerd.

Vooruitblik naar de Erfgoedteams van 2019: bijeenkomsten waarin erfgoedvragen van gemeenten worden beantwoord door de leden van het Erfgoedteam.

De spraakmakende editie van het Erfgoedteam over zonnepanelen op monumenten kreeg een vervolg op 12 december 2018. Deze keer ging het over collectieve verduurzamingsoplossingen voor monumenteneigenaren.

Op 18 oktober bediscussieerde het Erfgoedteam het thema ‘De combinatie tussen erfgoed- en natuurbeheer’. Natuurbeheer en erfgoed zitten elkaar soms in de weg. Hoe kunnen we deze twee thema’s combineren?

Wat waren de conclusies van de dag en welke aanbevelingen kunnen we u doen? Lees hier het verslag van het Erfgoedteam.

Blog over ondergronds religieus erfgoed van 11 april 2018.

Erfgoedteam van 20 september 2017 over Groen Erfgoed.

Erfgoedteam van 25 oktober 2017 over vergunningvrij bouwen.

De Erfgoedteam bijeenkomst op 16 mei had als thema metselwerk en restauratie.

Erfgoedteam van 29 november 2017 over archeologische en cultuurhistorische monumenten en structuren.

De laatste themadag van de drieluik Religieus Erfgoed stond in het teken van het ondergrondse religieuze erfgoed, de archeologie.

"Een reconstructie van zo beperkte datum heeft vanuit het oogpunt van bescherming geen of nauwelijks cultuurhistorische waarde op nationaal niveau."

"De toekomst van religieus erfgoed gaat iedereen aan!"

"Zo’n 3.000 jaar geleden hakte hier iemand hout en stookte een vuurtje. De prehistorie lijkt even heel dichtbij."

Deze erfgoedteambijeenkomst heeft als thema: herbestemming in de praktijk.

Het derde deel van de erfgoedteam reeks religieus erfgoed.