Beleid

Op woensdag 6 februari organiseerde het Steunpunt een Erfgoedteam over erfgoedbeleid. Hieronder delen we onze observaties, tips & tricks en goede voorbeelden uit de praktijk.

Van dubbelbestemming archeologie naar een aantoonbare verwachting van archeologie in de Omgevingswet. Wat staat ons te wachten? Op 22 november kwamen deze onderwerpen aan de orde.

De provincie Noord-Holland kent diverse landschappelijke structuren die de gemeentegrenzen overschrijden. Bijvoorbeeld de Westfriese Omringdijk. Hoe borg je de kwaliteiten van deze structuren in gemeentelijk beleid?

Op 8 november organiseert het Steunpunt Monumenten en Archeologie Noord-Holland een Erfgoedteam over de meerwaarde van de combinatie van bouwhistorisch en archeologisch onderzoek.

De regels, processen en mogelijkheden ten aanzien van restauratie, verbouwing, verduurzaming en herbestemming van stolpboerderijen zijn vaak voor zowel gemeenten als initiatiefnemers complex. Het stolpenloket kan uitkomst bieden door het leveren van inhoudelijke expertise en beantwoorden van vragen over o.a. beleid, processen, subsidies, architectuur en cultuurhistorie.

Op 23 maart 2023 werd de archeoglossy Schatrijk editie West-Friesland gepresenteerd in kasteel Radboud in Medemblik. Lees hier het verslag.

Regels over de omgang met Bijzondere Provinciale Landschappen en archeologie hebben elkaar wat te bieden: versterking van beleid en verbreding van kennis. Hoe werkt dat in de praktijk? In een blog drie voorbeelden.

Kandidaten van provinciale partijen in Noord-Holland discussiëren op 9 maart over de toekomst van het Noord-Hollands erfgoed. Grote verandering van onze steden, dorpen en het landelijk gebied staan voor de deur. Hoe zorgen we dat het culturele erfgoed bij al deze maatschappelijke druk het fundament blijft, zodat Noord-Holland zijn unieke karakter behoudt?

Op 23 november 2022 vond het Erfgoedteam 'Energiesystemen en archeologie' plaats. Welke effecten hebben de aanleg van en het werk aan energiesystemen op archeologische resten in de bodem? Deze vraag stond centraal bij dit Erfgoedteam. Lees hier het verslag.

In het najaar van 2022 vond het Erfgoedteam 'Vroeger beginnen met archeologie' plaats. Hoe zorg je dat archeologie op tijd in beleid wordt meegenomen? Dit en meer bespraken we samen met Fokko Kortlang (ArchAeO) en George Beentjes (Sweco) op 7 september in het Erfgoedteam.

Op 18 oktober 2022 organiseerde het Steunpunt een masterclass over archeologie in de Omgevingswet. De cursus werd gegeven door Nathalie Vossen (Pro-Erfgoed) en ging onder andere in op archeologie in relatie tot de Omgevingsvisie, het Omgevingsplan en de Omgevingsvergunning. Lees hier een beknopte samenvatting, vind een overzicht van handige links en bekijk de video van de bijeenkomst.

Tijdige en logische inpassing van archeologie is mogelijk als we er vroeg aan beginnen. Maar hoe? Door bij intaketafels, omgevingstafels én in de gemeentelijke adviescommissie archeologie ter tafel te brengen voeg je tijdsdiepte toe aan ontwikkelingen. Wij schreven een blog.

Het Symposium Samen slimmer, samenwerken onder de Omgevingswet op donderdag 15 september bij het eigenzinnige Pension Homeland werd druk bezocht. Een terugblik in beeld.

Wie denkt dat het duingebied ten zuiden van het Noordzeekanaal uitsluitend rust en ruimte te bieden heeft, komt voor een verrassing te staan. Het gebied is al duizenden jaren intensief bewoond door de mens. Lees er alles over in het Basisdocument Zuidelijk Duingebied.

Wieringen is een van de weinige plekken in Noord-Holland waar de oudste perioden aan de oppervlakte liggen. De vroegste vondsten kunnen worden herleidt naar 15.000 jaar geleden. Lees er alles over in het Basisdocument Wieringen.

Het Waterland is een oer-Hollands landschap gevuld met veenweiden en polders. Tijdens de Middeleeuwen is het gebied compleet ontgonnen, wat een enorme landbouwproductie mogelijk maakte. Lees er alles over in het Basisdocument Waterland.

Het duingebied tussen Camperduin en het Noordzeekanaal bevat een ongekend rijk bodemarchief. Lees er alles over in het Basisdocument Noordelijk Duingebied.

Op diverse plekken in het Gooi zijn bijzondere archeologische ontdekkingen gedaan. Vooral Hilversum en omgeving spant daarbij de kroon: uit álle bewoningsfases – van Paleolithicum tot heden – zijn vondsten gedaan die wijzen op menselijke activiteit en bewoning. Lees alles over deze unieke bevindingen in het Basisdocument Gooi en Vechtstreek.

Steunpunt Cultureel Erfgoed Noord-Holland ontwikkelde speciaal voor niet-erfgoedambtenaren de basismodule ‘Erfgoed in ruimtelijk beleid’. Kijk hier de bijeenkomst terug.

In februari 2022 presenteerde de Raad voor Cultuur het veelbesproken rapport ‘Archeologie bij de tijd’. We gaan in gesprek met de spil van het bestel; de gemeente.

De gemeenten Bergen, Beverwijk, Castricum, Uitgeest, Heemskerk, Zaanstad en Velsen maken deel uit van het bijzondere archeologiegebied het Oer-IJ. Onder de groene weiden gaat een bijzonder archeologiegebied schuil vol archeologische sporen van bedrijvigheid, watermanagement, strijd en religie. Lees er alles over in het Basisdocument Oer-IJ.

Het behouden van archeologische vindplaatsen in situ, dus op de plek waar het ligt, is wat we het liefste willen. Zo blijft het ondergrondse erfgoed goed beschermd. Wat verstaan we onder behoud in situ, waar moeten we aan denken en wie is wanneer aan zet? Dit en meer bespraken we op 16 november in het Erfgoedteam.

Duurzaamheid en inclusiviteit zijn belangrijk binnen het nieuwe provinciale erfgoedbeleid. Beide thema’s kunnen spanning opleveren maar gedeputeerde Zita Pels zoekt graag naar balans en nieuwe perspectieven. Ze is trots op het brede draagvlak voor erfgoed in Provinciale Staten. Een interview. 'En vaak ligt er dan ook een kans om het erfgoed mooier te maken. Dat noem ik samen slimmer.’

Op 16 november bespreken we tijdens een online Erfgoedteambijeenkomst het behouden van archeologie in situ. Lees hier meer informatie en meld je aan.

Op donderdag 15 april 2021 werd het onderwerp 'handhaving en archeologie' behandeld tijdens het Erfgoedteam. Lees hier het verslag.

Cultureel erfgoed biedt kansen, oplossingen en meerwaarde voor allerlei vraagstukken in de leefomgeving. Het gaat daarbij niet meer alleen om de monumenten, maar ook om het verhaal, de ruimtelijke en sociale context en de integratie met andere beleidsterreinen. De verschuiving van objectgericht naar breder en meer integraal erfgoedbeleid zal de komende jaren haar neerslag vinden in de nieuwe omgevingsplannen van gemeenten.

Op donderdag 20 augustus 2020 stond het Erfgoedteam in het teken van vondstmeldingen en wat dit in de praktijk betekent voor gemeenten. Lees hier het volledige verslag.

Ga je een stolp kopen, verbouwen, restaureren, verduurzamen of herbestemmen? In dit artikel tref je informatie aan over verschillende zaken waar je mee te maken kunt krijgen, zoals financiering, vergunningen en planologie, archeologie, architectuur en erf, cultuurhistorie, subsidies, verduurzaming en bouwtechnische vraagstukken.

Om de gewenste verduurzaming van onze monumentenvoorraad te halen – een gemiddelde CO2-reductie van 40% in 2030 en van 60% in 2040 – moet er actie ondernomen worden. Ter ondersteuning van de gemeente bij het ontwikkelen van stimulerend beleid voor het verduurzamen zijn er nu twee nieuwe hulpmiddelen: de ‘Gereedschapskist duurzaam erfgoed’ en de ‘Toolbox Duurzaamheid & Ruimtelijke Kwaliteit’.

Marjo Schlaman is de nieuwe beleidsadviseur Erfgoed & Cultuur van provincie Noord-Holland. Ze licht die rol toe en zet nog eens uiteen hoe de provincie haar erfgoedbeleid vorm geeft.

Meer omgevingskwaliteit met archeologie? Ja graag, maar hoe dan? We interviewen kennisdragers over wat zij zien als belangrijke punten en methoden. Maar ook de kennisvragers komen aan bod, net zoals verschillende visies op het onderwerp. Ben jij ook (al) aan de slag met archeologie binnen het omgevingsbeleid? Of heb je een vraag? Laat het ons weten. Hier onder hebben we al een paar algemene punten aangestipt. Denk en praat mee!

Ondanks de vele initiatieven en de bekendheid van de Westfriese Omringdijk zijn de monumentale kwaliteiten van de dijk niet altijd goed geborgd in beleid en is de dijk ook niet altijd goed beleefbaar. Het Steunpunt Cultureel Erfgoed Noord-Holland ging samen met het hoogheemraadschap, de provincie en gemeenten op zoek naar oplossingen.

Wat moet en kan je als gemeente met particuliere vondstmeldingen? In het 'Erfgoedteam Vondstmeldingen in de gemeentelijke praktijk' stellen we deze en andere vragen ter discussie.

We vroegen Odile Rasch, programmamanager Regionale Energiestrategie Noord-Holland Noord, hoe er in de RES’en wordt omgegaan met archeologie en cultuurlandschap. Lees hier het interview.

Samen inventariseren hoe het staat met de ‘archeologische voorraad’ van het Gooi en de Vechtstreek, en met het benutten en beleven ervan: dat deden de deelnemers aan het Ronde-Tafelgesprek op 10 oktober 2019. Lees hier het verslag.

Er verschijnen veel beleidsstukken, handreikingen en andere instrumenten over zonnevelden. Waar kunt u welke informatie ophalen en inspiratie opdoen om zonneveldenbeleid te ontwikkelen voor uw gemeente?

Hoe geven we onze kerkgebouwen een duurzame toekomst? In dit artikel geeft Frank Strolenberg (RCE) achtergrondinformatie over het religieuze landschap van Noord-Holland en beschrijft hij wat de nationale kerkenaanpak zou kunnen betekenen voor gemeenten en kerkeigenaren.

We vroegen gedeputeerde Zita Pels (GroenLinks) wat erfgoed voor haar betekent en wat de komende jaren de belangrijkste erfgoed-opgaven zijn. Lees hier het interview.

Per 1 maart gaat de Erfgoedinspectie verder door het leven als Inspectie Overheidsinformatie en Erfgoed. Het nieuwe werkprogramma geeft een overzicht van de doelstellingen voor de komende twee jaar. Het Steunpunt heeft voor u de belangrijkste erfgoeddoelstellingen op een rijtje gezet.

Het advies is eind maart 2019 door de Raad voor Cultuur uitgebracht en is bedoeld als een aanvulling op de nota Brede blik op erfgoed.

Deze monumentenwijzer maakt u wegwijs in kennis, kansen, advies en financieringsmogelijkheden bij de provincie Noord-Holland.

Inspiratie opdoen en informatie vergaren over het vergroenen een buurt of bedrijventerrein. Ontwikkeld door Groen Kapitaal en de provincie Noord-Holland.

In de Ministerraad is vandaag de beleidsbrief Erfgoed Telt van minister Van Engelshoven behandeld. In de beleidsbrief gaat het kabinet specifieker in op het erfgoedbeleid en de betekenis van erfgoed voor de samenleving.

Erfgoedteam van 25 oktober 2017 over vergunningvrij bouwen.

Verslag van de Netwerkbijeenkomst in Hoorn op 27 maart 2018.

Verslag van de Netwerkbijeenkomst: Metropoolregio Amsterdam op 13 februari 2018.

Verslag van de Netwerkbijeenkomst: Kennemerland op 22 februari 2018.

Lees hier het interview van het Steunpunt met cultuurbeleidsspecialist Cor Wijn.

Het Steunpunt organiseerde dit jaar vier goed bezochte Netwerkbijeenkomsten. Thema’s varieerden van Omgevingswet tot archeologie en aardkundige monumenten.

"Zo’n 3.000 jaar geleden hakte hier iemand hout en stookte een vuurtje. De prehistorie lijkt even heel dichtbij."

"Toekomstgerichte vragen van mensen die elke dag met geschiedenis te maken hebben. Dat past goed bij de insteek die de provincie in 2016 in de cultuurnota heeft willen vastleggen".

“Archeologie is ondanks de onzichtbaarheid een belangrijke factor in de nieuwe Omgevingswet als ruimtelijke kwaliteit, maar er zit een addertje onder het gras.”

"Waar en hoe kan ons erfgoed gekoppeld worden aan ruimtelijke plannen, zodat zowel het plan als het erfgoed er beter van wordt?”

"Het is vooral zaak duidelijk vast te stellen wát je precies wilt beschermen."

De 17de-eeuwse Middenweg vormt de ruggengraat van Heerhugowaard. Archeologisch onderzoek laat zien hoe de weg zich door de eeuwen heen ontwikkeld heeft.